Kościół p.w. Nawiedzenia NMP

Kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Klępsku usytuowany jest w centrum wsi, przy drodze prowadzącej z Sulechowa do Nowego Kramska. Wybudowana na niewielkim wzniesieniu świątynia, wraz z terenem wokół otoczona jest otynkowanym murem z XVI w. z łamanego kamienia narzutowego. Pierwsza wzmianka o miejscowości Klępsk pochodzi z roku 1314. Źródła XIV-wieczne wspominają także o istniejącej w owym czasie parafii katolickiej w Klępsku, podległej Diecezji Poznańskiej. W miejscowości istnieje już kościół drewniany, o konstrukcji zrębowej, którego zachodnia ściana nawy, zachowana do dzisiaj, wydatowana została metodą dendrochronologii na okres pomiędzy 1367-1377. Kościół założono na prostym rzucie składającym się z niewielkiej, zbliżonej do kwadratu nawy, prostokątnego prezbiterium od strony wschodniej i przylegającej od zachodu wieży na planie kwadratu. Z końca XV wieku pochodzi zachowany do dzisiaj późnogotycki ołtarz główny, tryptyk z Matką Boską z Dzieciątkiem oraz figury apostołów i świętych, który przetrwał reformację, chociaż w protestantyzmie nie istnieje kult świętych, w tym kult Maryi. Pod koniec XVI wieku kościół przeszedł w ręce protestantów. W latach 1576-1590 pierwszy ewangelicki pastor, Baltazar Nievus, rozpoczął adaptację świątyni do potrzeb obrządku luterańskiego. Przebudował ściany boczne prezbiterium i nawy z konstrukcji zrębowej na konstrukcję szkieletową z wypełnieniem ceglanym, a we wnętrzu pojawiły się empory integralnie związane z nową konstrukcją ścian, które przy prezbiterialnej ścianie wschodniej wprowadzono w dwóch poziomach. Ukształtowana została w ten sposób wewnętrzna przestrzeń, zbliżona do preferowanego w ewangelickiej konfesji układu centralnego. Najprawdopodobniej tuż przed rokiem 1586, dostawiono na zewnątrz kościoła przedsionek, na lata 1586-1593 datowana jest budowa, lub przebudowa, zakrystii przy ścianie północnej prezbiterium, mająca na celu stworzenie loży kolatorskiej na poziomie drugiej kondygnacji. Wśród odciśniętych w zaprawie renesansowych ornamentów, tworzących w nawie szeroki pas u nasady stropu widnieje data 1593, prawdopodobny rok ukończenia przebudowy kościoła. Kolejnym wieloletnim pastorem (1603-1622) był Stefan Holstein z Sulechowa. Z jego inicjatywy wnętrze kościoła pokryły malowidła i rzeźby, głównie o tematyce zaczerpniętej ze Starego i Nowego Testamentu, w treści i formie podporządkowane idei śląskiej sztuki reformacji, określane obrazowym katechizmem pastora Holsteina. 117 biblijnym malowidłom towarzyszy 90 starannie wykonanych inskrypcji. Kolejno zostały wzbogacane pozorne sklepienie prezbiterium, strop nawy i ściana tęczowa. W roku 1609 została ufundowana empora kolatorska przy ścianie południowej prezbiterium. W okresie wojny trzydziestoletniej spłonęła wieża, którą odbudowano w roku 1657. Świątynia w Klępsku została ponownie poświęcona dla potrzeb rytu rzymskokatolickiego w 1945 r., jako kościół filialny parafii Łęgowo Sulechowskie. Obecnie elewację wschodnią świątyni tworzy wiązana na zrąb ściana prezbiterium oraz otynkowana ściana zakrystii. Elewację południową tworzą szkieletowe ściany prezbiterium i nawy oraz odeskowana ściana wieży. Zachodnia, wieńcowa elewacja nawy przesłonięta została oszalowaną wieżą. Północna elewacja utworzona jest z odeskowanej ściany wieży, szkieletowej ściany nawy z drewnianą galerią zewnętrzną, częściowo przysłoniętą otynkowaną kaplicą oraz otynkowanymi dwukondygnacyjnymi ścianami zakrystii i przybudówki. Ze względu na wartości historyczne i naukowe oraz autentyczność substancji, drewnianego kościoła o konstrukcji szkieletowej, z zachowanymi reliktami gotyckiej świątyni w konstrukcji zrębowej oraz niezwykle bogatą nowożytną dekoracją snycerską i malarską wnętrza, powstałą w duchu sztuki luterańskiej, będącego świadectwem przenikania tradycji i inspiracji artystycznych na polsko-niemieckim pograniczu kulturowym rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 15 marca 2017 kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny wraz z dawnym cmentarzem otoczonym od północy, zachodu i południa kamiennym murem został uznany za pomnik historii.

Płyta nagrobna Joachima von Kalckreuth † 1591

Ogólny widok płyty               Ogólny widok płyty

Płyta nagrobna Joachima von Kalckreuth z Klępska, syna Georga von Kalckreuth i Anny zd. von Stentsch. Jego żoną była Margaretha von Loeben. Miał dwóch synów Hansa i Balthasara oraz dwóch braci Hansa i Wolfa. Urodził się w 1550 roku, a zmarł 2 listopada 1591 roku w wieku 41 lat.

ANNO 1591 DEN ANDER NOVEMBER ZV 2 TAGE VMB 10 IST IN GOT SELIGE ENTSCHLAFEN DER EDLE EHRNVESTE VND WOLBENAMBTE IOACHIM VON KALKREUTTER ERBSESSEN AVF KLEMPTZIGK SEINES ALTERS 41 IAR DEM GOTT GENADE

Kilka słów ode mnie. Przewspaniały kościół, który jest doskonałym świadectwem na to jak można połączyć dwie religie, ewangelicką i katolicką nie niszcząc zabytkowej struktury wnętrza. Jak to dobrze, że nie znalazł się ktoś na tyle odważny lub raczej głupi, który w ramach rekatolizacji zniszczyłby ten wspaniały zabytek. I bardzo dobrze się stało, że kościół ten został uznany za pomnik historii, gdyż już nikt nie odważy się ingerować w jego wnętrze.

Zamknij okno